Chuyển đổi đánh bắt ven bờ sang nuôi trồng, để khai thác biển bền vững

Đảm bảo nghề khai thác biển bền vững cũng là đảm bảo cho sự phát triển bền vững của ngành kinh tế biển. Ảnh: LÊ TUẤN

Nguồn tài nguyên thủy sản biển tỉnh Cà Mau vốn rất phong phú, có tính đa dạng sinh học cao, có nhiều giống loài có giá trị kinh tế lớn, sản phẩm chế biến được xuất đi nhiều thị trường trên thế giới và người tiêu dùng rất ưa chuộng. Nhưng những năm gần đây, do quá chạy theo lợi nhuận, ngư dân tỉnh ta đã khai thác quá mức và thiếu khoa học, khiến nguồn lợi không tái sinh phục hồi kịp, nhiều giống loài cạn kiệt, thậm chí mai một; nhiều tàu khai thác xa bờ do chi phí lớn mà sản lượng ít, sau mỗi chuyến biển không còn lợi nhuận nên phải vươn xa hơn và có thể vi phạm về IUU, vướng chuyện “thẻ vàng” của EU, hoặc chịu cảnh nằm bờ.

Để nghề khai thác biển mang lại hiệu quả nhiều mặt về kinh tế – xã hội, ổn định và bền vững, tỉnh Cà Mau nên sớm có giải pháp chuyển đổi một bộ phận ngư dân không đủ điều kiện đánh bắt đúng quy định pháp luật, sang nuôi trồng trên biển, đảo và ven bờ. Các địa phương và ngành chức năng cần rà soát điều kiện tự nhiên, quy hoạch vùng nuôi, đối tượng nuôi, đề xuất xây dựng các chính sách hỗ trợ cho người nuôi cá trên biển về kỹ thuật, con giống, thức ăn, lồng bè… đồng thời tập huấn, hướng dẫn những quy định pháp luật, kỹ thuật, công nghệ nuôi cho từng đối tượng và xây dựng mô hình nuôi thí điểm để chuyển giao công nghệ cho ngư dân nhân rộng.

Cần thực thi nghiêm quy định pháp luật về an toàn trên biển, về bảo vệ nguồn lợi theo Nghị định Chính phủ số 26/2019/NĐ-CP, ngày 8/3/2019 về hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản. Phải thường xuyên ra quân cả trên biển xa và ngay trên các cửa sông, cửa biển, vùng biển ven bờ, quyết liệt truy xét, thu gom ngay các loại ngư lưới cụ vi phạm quy định nghề cá, nhất là thiết bị nổ, chất nổ, thiết bị – máy phát xung điện, te, lưới cào mắt nhỏ, lưới đèn công suất lớn… và cả tàu nào có 2 – 3 lần vi phạm vùng biển nước bạn mà không hối cải thì kiên quyết buộc chuyển đổi nghề ngay, không khoan nhượng.  

Và trước mắt, để phục vụ tập dượt nuôi trên biển, ngành chức năng nên khuyến khích các tàu đánh bắt xa bờ có ý thức phóng sinh cá nhỏ, hoặc mỗi tàu nên trang bị lồng lưới kéo theo tàu để nuôi dưỡng cá nhỏ có giá trị nhưng chưa đạt kích cỡ thương phẩm ngay khi kéo câu, lưới để cung cấp giống cho nuôi bè trên biển. Cũng nên vận động tàu ven bờ thả các loài cá còn nhỏ để bảo vệ nguồn lợi đánh bắt lâu dài, hoặc có cách giữ lại làm cá giống cung cấp cho chủ nuôi lồng bè.

Về lâu dài, cần nghiên cứu sâu thêm các vấn đề liên quan nuôi ven biển, đặc biệt là cần hướng tới cho sinh sản nhân tạo các giống cá đại dương có chất lượng thịt ngon, giá trị kinh tế cao, có thị trường để phục vụ giống cho nghề nuôi trên biển trước mắt cũng như tương lai gần, khi diễn biến biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, nguồn cá biển ngày càng cạn kiệt.