Cơ hội để thủy sản Cà Mau gỡ “thẻ vàng”

Khó khăn trong lắp đặt thiết bị giám sát hành trình

Thời gian qua, tỉnh Cà Mau nỗ lực thực hiện quy định của Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Để triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ cảnh báo của EC về IUU, tỉnh đã dốc toàn lực chỉ đạo, triển khai các kế hoạch tăng cường quản lý, ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân tỉnh Cà Mau khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Trong đó, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình được xem là một trong những giải pháp hiệu quả.

Ngành chức năng tỉnh Cà Mau cho biết, đến cuối tháng 10/2018, đội tàu khai thác thủy sản của tỉnh có 4.774 chiếc, với tổng công suất 714.868CV. Đến nay, tỉnh đã có 200 tàu cá được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Tuy nhiên, theo UBND tỉnh, nỗ lực trên vẫn chưa đạt mục tiêu đề ra, nhằm gỡ “thẻ vàng” của EC. Nguyên nhân được xác định là các nhà mạng cung cấp thiết bị chưa khắc phục được các tính năng còn hạn chế (hiện tại, có 3 nhà mạng tham gia cung cấp thiết bị giám sát tàu cá trên địa bàn: VNPT Cà Mau, Viettel Cà Mau và Công ty TNHH Zunibal Việt Nam). Theo Kế hoạch của UBND tỉnh, việc lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá giai đoạn 2 phải hoàn thành trong tháng 12/2018. Song, đến nay còn khá nhiều tàu cá chưa lắp đặt. Trước thực tế trên, tỉnh Cà Mau đã xin ý kiến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gia hạn vấn đề này. Một khó khăn khác mà tỉnh đang nỗ lực khắc phục là việc phối hợp giữa các nhà mạng để xây dựng phần mềm dùng chung chưa được chặt chẽ, cập nhật thông tin giữa các đơn vị chưa được thường xuyên… Bên cạnh đó, UBND tỉnh giao Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì trong việc niêm phong cố định thiết bị giám sát được lắp đặt trên tàu cá. Đối với tàu cá có chiều dài thân tàu từ 15m trở lên, nhưng chủ yếu hành nghề đáy biển, tiếp tục nghiên cứu loại thiết bị giám sát phù hợp…

Ông Nguyễn Văn Minh, ngụ thị trấn Sông Đốc (huyện Trần Văn Thời), cho rằng: Sản lượng thủy sản ngày càng cạn kiệt, trong khi đó lượng tàu cá quá đông, nếu không vươn khơi đánh bắt sẽ khó có thu nhập cao. Khi ngư dân trang bị được tàu lớn sẽ mang lại nhiều lợi ích, lại vừa an toàn. Có thiết bị giám sát càng lợi hơn khi có thể thông qua thiết bị này để liên lạc trực tiếp, thông tin cho ngư phủ đánh bắt. Ngoài ra, còn cập nhật mọi thông tin về thời tiết, thị trường… “Tuy nhiên, đối với các phương tiện hoạt động gần bờ, đi về trong ngày hay các tàu làm nghề đáy hàng khơi và hoạt động theo từng mùa, thu nhập bấp bênh, thì trở ngại chính là chi phí lắp đặt thiết bị”, ông Minh băn khoăn.

Ông Đỗ Chí Sĩ, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Cà Mau: Tỉnh đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá đối với trường hợp bắt buộc. Mục đích trước mắt là giám sát hành trình khi các tàu này hoạt động trên biển, nhằm cảnh báo và xử lý nếu họ có hành vi vi phạm vùng biển nước ngoài. Về lâu dài, đây cũng là một trong những biện pháp để ngành chức năng quản lý các tàu khi hoạt động trên biển về vùng khai thác, nghề khai thác, đối tượng khai thác; cũng như là mùa vụ và kết hợp công tác tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, hỗ trợ lẫn nhau trong sản xuất trên biển. Đặc biệt, là hạn chế rủi ro về tài sản, tính mạng trong tình hình diễn biến thời tiết bất thường, phức tạp. Về kinh phí, theo ông Sĩ, một số chủ tàu còn khó khăn khi mua thiết bị này, một số tàu hoạt động khu vực ven bờ, khả năng khai thác vùng biển nước ngoài ít, nhưng buộc phải lắp đặt thiết bị theo quy định mới về chiều dài tàu cũng gây một số khó khăn.

Tỉnh đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá đối với những trường hợp bắt buộc.

Mức phạt cao là cần thiết

Bên cạnh nội dung về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá từ 15m trở lên, nội dung về mức phạt hành vi vi phạm về đưa tàu cá Việt Nam đi khai thác thủy sản ở vùng biển nước ngoài, trong đó mức xử phạt cao nhất đối với cá nhân lên đến 1 tỷ đồng, tổ chức lên đến 2 tỷ đồng, cũng được ngư dân rất quan tâm. Ông Ngô Văn Thảo (thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân): “Tôi đã gần 20 năm theo nghề biển, tàu cá của gia đình có công suất trên 90CV, thông thường mỗi chuyến đi khoảng 1 tuần, sản lượng khai thác trung bình đạt từ 60 – 90 triệu đồng/chuyến. Mức phạt tối đa 1 tỷ đồng đối với cá nhân khi khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài tuy rất cao, nhưng theo tôi dân sẽ đồng tình. Trong quá trình khai thác thủy sản, mình lưu ý không vi phạm, khai thác trong khu vực được cho phép thì không có gì phải lo”.

Ông Đỗ Chí Sĩ cho biết thêm: Về công tác thanh tra chuyên ngành thủy sản để quản lý hoạt động của các tàu cá đối với các khu vực vùng khơi thì điều kiện về tàu, con người và chế độ chính sách chưa đáp ứng. Hiện tại tỉnh cũng phối hợp với các cơ quan Cảnh sát biển, Hải quân và các lực lượng khác hỗ trợ các địa phương để kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn kịp thời các hoạt động khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài.

“Để đảm bảo đưa Luật Thủy sản 2017 vào cuộc sống, cấp ủy, chính quyền các cấp cần quan tâm hơn nữa trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến luật đến người dân; cần xây dựng chương trình, kế hoạch tuyên truyền, phổ biến luật phù hợp với từng đối tượng và điều kiện thực tế”, ông Sĩ khuyến cáo.