Gian nan cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Bài 1: “Bản đồ” cổ phần hóa

Tỉnh phấn đấu đến tháng 7/2019 sẽ cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Cà Mau

Tái cơ cấu doanh nghiệp, với trọng tâm là cổ phần hóa DNNN được xem là một trong ba trụ cột của công cuộc tái cơ cấu nền kinh tế. Cổ phần hóa được kỳ vọng là giải pháp thiết thực nhất để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, hỗ trợ thị trường vốn phát triển và góp phần giảm áp lực nợ công. Tuy nhiên, tiến độ cổ phần hóa DNNN trong cả nước lại diễn ra rất chậm. 2/3 tiến trình cổ phần hóa theo Quyết định 58/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đi qua, tuy nhiên kết quả còn khá khiêm tốn.

Cụ thể, giai đoạn 2017 – 2020, cả nước phải thực hiện cổ phần hóa 127 doanh nghiệp, tuy nhiên đến nay cũng chỉ có 47 doanh nghiệp đã cổ phần hóa. Năm 2018 vốn được xem là năm bản lề của vấn đề này, nhưng cũng chỉ có 23 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa.

Được biết, hằng năm Chính phủ vạch ra kế hoạch cổ phần hóa một cách chi tiết, cũng như ban hành nhiều quy định về cổ phần hóa; Quốc hội ban hành nghị quyết về vấn đề này… Hành lang pháp lý đã đầy đủ, nhưng tiến trình diễn ra rất chậm, nhiều vướng mắc khó tháo gỡ.

Theo Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg ngày 28/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí phân loại DNNN, doanh nghiệp có vốn nhà nước và danh mục DNNN thực hiện sắp xếp giai đoạn 2016 – 2020, Cà Mau thực hiện sắp xếp, đổi mới DNNN tại Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Cà Mau (giai đoạn 2018 – 2019). Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ngọc Hiển thực hiện sắp xếp, đổi mới theo quy định tại Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.

Đồng thời, theo chủ trương của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 96/TTg-ĐMDN ngày 15/1/2016 và Công văn số 1802/TTg-ĐMDN ngày 17/12/2018, Cà Mau có 4 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh phải thực hiện cổ phần hóa, gồm: Ban Điều hành Bến tàu – xe (Sở Giao thông vận tải), Trung tâm Quy hoạch và Kiểm định xây dựng (Sở Xây dựng), Nhà khách Cà Mau (Văn phòng UBND tỉnh), Trung tâm Giống nông nghiệp (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

Thông tin từ Thường trực Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp (Sở Kế hoạch và Đầu tư), việc sắp xếp, đổi mới tại 2 công ty lâm nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ có ý kiến. Theo đó, chấp thuận chủ trương cổ phần hóa, chuyển hai đơn vị thuộc UBND tỉnh thành công ty cổ phần, nhà nước nắm giữ 51% vốn điều lệ.

Chuyển đổi hình thức sản xuất, những năm gần đây, Công ty THHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ kinh doanh có hiệu quả, góp phần tăng trưởng cho ngân sách nhà nước và đang hướng đến chuyển đổi thành công ty TNHH 2 thành viên.

Đối với Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Cà Mau, theo kế hoạch, sẽ thực hiện cổ phần hóa trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hiện đã hoàn thiện phương án sử dụng lao động, phương án sử dụng đất để trình cấp thẩm quyền phê duyệt và tổ chức các bước cổ phần tiếp theo, đảm bảo hoàn thành công tác cổ phần hóa trong năm 2019.

Với Ban Điều hành Bến xe – tàu Cà Mau, đã phê duyệt kết quả xác định giá trị doanh nghiệp; xây dựng phương án sử dụng lao động và phương án cổ phần hóa; tổ chức lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, đơn vị có liên quan. Theo đó, mục tiêu hoàn thành cổ phần hóa trong năm 2019.

Riêng đối với 3 đơn vị sự nghiệp công lập còn lại, do mới có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh đang triển khai tuần tự các bước để tiến hành cổ phần hóa theo quy định.

Ông Huỳnh Quốc Việt, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, Thường trực Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp tỉnh: “Người đứng đầu của các sở, ngành, đơn vị sự nghiệp công lập khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, đảm bảo tiến độ theo kế hoạch được cấp thẩm quyền phê duyệt. Trường hợp các sở, ngành chậm trễ do nguyên nhân chủ quan sẽ chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh”. 

Theo thông tin có được, việc cổ phần hóa DNNN theo kế hoạch như trên hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, khả năng sẽ khó đạt được kết quả như mong đợi.