Mở rộng vùng sản xuất, chú trọng hợp tác, liên kết

Nghi thức ký kết Biên bản thỏa thuận phối hợp giai đoạn 2020 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030, giữa các sở, ngành, địa phương tỉnh Cà Mau với Trường Đại học Cần Thơ.

Theo quy hoạch, vùng ngọt hóa Bắc Cà Mau có diện tích tự nhiên 154.414ha, bao gồm một phần diện tích hai huyện Thới Bình, Trần Văn Thời và toàn bộ huyện U Minh; sản xuất theo hệ sinh thái ngọt.

Tuy nhiên, thực tế sản xuất trong vùng đan xen nhiều loại hình canh tác khác nhau. Từ đó, công tác điều tiết nước gặp nhiều khó khăn do hệ thống thủy lợi chưa được đồng bộ, các hoạt động sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản phụ thuộc hoàn toàn vào nước mưa.

Thực trạng thừa nước trong mùa mưa và thiếu nước trong mùa khô thường xuyên xảy ra. Đặc biệt, dưới tác động của hiện tượng El Nino, tình trạng hạn, mặn cuối năm 2019 và đầu năm 2020 tại Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và các huyện vùng ngọt hóa tỉnh Cà Mau nói riêng đã diễn ra rất nghiêm trọng, gây nhiều thiệt hại cho sản xuất.

Đề xuất chia 4 phân vùng sản xuất

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Đăng Trí, Phó Trưởng khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên (Trường Đại học Cần Thơ), đề xuất giải pháp lâu dài vùng ngọt hóa tỉnh Cà Mau cần phân chia thành 4 phân vùng sản xuất.

Phân vùng 1, vùng đồng trũng kín, tổng diện tích khoảng 90.646ha, phân bố tại các huyện Trần Văn Thời và U Minh, sử dụng cho canh tác 2 vụ lúa có hệ thống thủy lợi khép kín, đảm bảo ngăn mặn và giữ ngọt.

Phân vùng 2, đồng trũng hở, giao thoa triều, nước đứng, có diện tích khoảng 60.915ha tại các huyện U Minh, Thới Bình, Trần Văn Thời.

Phân vùng 3, đồng trũng hở, ảnh hưởng triều biển Đông, có diện tích 49.787ha, phân bố trên địa bàn của huyện Thới Bình và TP. Cà Mau.

Vùng ngọt hóa Bắc Cà Mau có diện tích tự nhiên 154.414ha, bao gồm một phần diện tích hai huyện Thới Bình, Trần Văn Thời và toàn bộ huyện U Minh, sản xuất theo hệ sinh thái ngọt.

Đặc biệt, phân vùng 4, đồng trũng hở, chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi triều biển Tây, có diện tích khoảng 4.868ha. Đây là khu vực bên ngoài hệ thống đê bao khép kín ven biển Tây và ven bờ Bắc sông Ông Đốc, thuộc Tiểu vùng thủy lợi 1, 2 và 3; mô hình canh tác chính là nuôi tôm quảng canh cải tiến và nuôi thâm canh.

Riêng khu vực dọc theo bờ biển Tây là diện tích rừng phòng hộ ngập mặn, một số khu vực diện tích nhỏ tại thị trấn Sông Đốc và xã Khánh Hải có đai rừng dầy hơn, được bố trí nuôi tôm dưới tán rừng. Hiện tại, vấn đề sạt lở do ảnh hưởng của sóng biển làm mất đai rừng phòng hộ là trở ngại rất lớn cho sản xuất nông nghiệp tại vùng Bắc Cà Mau.

Cần nghiên cứu với đầy đủ cơ sở khoa học

Ngoài ra, tại Hội thảo, nhiều đại biểu đến từ Phân viện Nghiên cứu thủy sản Nam sông Hậu, Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long, Trường Đại học Cần Thơ và các huyện U Minh, Thới Bình, Trần Văn Thời, TP. Cà Mau và các sở, ban, ngành tỉnh đã đưa ra nhiều tham luận, định hướng chuyển đổi sản xuất vùng ngọt hóa theo hướng hiệu quả và bền vững dựa theo điều kiện thực tế của từng địa phương.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử yêu cầu: “Trước mắt, tiếp tục duy trì chỉ đạo sản xuất theo hệ sinh thái ngọt ở các vùng đã quy hoạch, phù hợp với từng loại cây, con giống theo từng nơi có hệ thống thủy lợi đảm bảo phục vụ sản xuất và nhu cầu của thị trường. Đồng thời, tiếp tục mở rộng vùng sản xuất có hợp tác, có liên kết và áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao giá trị nông sản”.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng cần có thêm thời gian, nghiên cứu với đầy đủ cơ sở khoa học để phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, thích ứng với biến đổi khí hậu, nhu cầu của thị trường. Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Trường Đại học Cần Thơ đề xuất đề tài, dự án phù hợp với điều kiện nghiên cứu quy hoạch.