Từ vụ khiếu nại của bà Lê Thị Khiêm đến cách xử lý của UBND TP. Cà Mau

Kỳ cuối: Cần thẳng thắn nhìn nhận trách nhiệm  trong xử lý khiếu nại, tố cáo của công dân

Từ vụ việc khiếu nại của gia đình bà Lê Thị Khiêm, đến thời điểm này, cấp thành phố từ khi ban hành Quyết định số 3388 ngày 21/8/2020 của UBND TP. Cà Mau (quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu) có thể cho là hoàn thành chức năng, nhiệm vụ trong xử lý khiếu nại cấp cơ sở. Tuy nhiên, với cái nhìn tổng thể diễn tiến của vụ việc, từ lúc khởi điểm của khiếu nại, trải qua nhiều năm, thành phố vẫn loay hoay với một khiếu nại, trong khi các quy định đã rõ ràng về thời gian, thẩm quyền giải quyết. Vấn đề này cần có cái nhìn thẳng thắn về trách nhiệm và chịu trách nhiệm. 

Rõ ràng, việc chậm trễ xử lý khiếu nại của công dân như vụ việc của bà Khiêm đã gây ra nhiều tổn thất về tài chính cho người dân. Đất không thể sinh lợi, thậm chí chậm trễ trong xử lý đã và đang gây mất niềm tin của công dân vào cơ quan công quyền trên địa bàn thành phố. Câu hỏi đặt ra là trách nhiệm và việc xử lý trách nhiệm người để xảy ra tình trạng này có được xem xét. Cũng như cách mà ngành chức năng TP. Cà Mau tiếp nhận và xử lý khiếu nại của công dân như những gì đã diễn ra có hợp tình, hợp lý?!

Liên quan vấn đề này, Luật sư Nguyễn Phước Long, thành viên Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai, cho rằng: Theo quy định tại Điều 28 Luật Khiếu nại số: 02/2011/QH13 ngày 11/11/2011 của Quốc hội thì thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là 30 ngày kể từ ngày thụ lý. Đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý.

Tại Điều 33 Luật Khiếu nại quy định: Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy định tại Điều 28 của Luật này mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết thì người khiếu nại có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai, hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Tại một diễn biến liên quan, ngay sau khi tiếp nhận Kết luận thanh tra số 90 ngày 2/4/2019 của Chủ tịch UBND TP. Cà Mau (kết luận giải quyết khiếu nại của gia đình bà Lê Thị Khiêm), nhận thấy kết luận ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình, nên ông Nguyễn Quang và bà Nguyễn Hồng Luông đã có đơn khiếu nại gửi UBND TP. Cà Mau.

Tiến hành xác minh, căn cứ vào các tài liệu là các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp, bản đồ cấp giấy, xây dựng hình thể chứng nhận quyền sử dụng đất lên nền giải phóng mặt bằng dự án Licogi 2004…, ngày 21/8/2020, Chủ tịch UBND TP. Cà Mau ban hành Quyết định số 3387 về việc giải quyết khiếu nại của hộ ông Nguyễn Quang và bà Nguyễn Hồng Luông. Quyết định này thống nhất toàn bộ khiếu nại, đồng thời hủy bỏ Kết luận thanh tra số 90 nói trên.

Theo Quyết định số 3387 thể hiện, nội dung khiếu nại của ông Nguyễn Quang và bà Nguyễn Hồng Luông tập trung ở 2 nội dung: Thứ nhất, khiếu nại Kết luận thanh tra số 90 làm hộ ông bà mất một phần đất (trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là 24m, nhưng kết luận chỉ còn 12,4m). Thứ hai, theo ông bà, phần đất hiện nay đã được cấp sổ đỏ rõ ràng, sử dụng ổn định từ năm 2001 đến nay; kết luận thanh tra nói gia đình xây cất lấn kênh là không đúng sự thật…

Vụ khiếu nại đã được Chủ tịch UBND tỉnh thụ lý.

Theo quy định của Luật Khiếu nại thì thẩm quyền giải quyết khiếu nại là người đứng đầu của cơ quan, tổ chức; ví dụ vụ việc này là Chủ tịch UBND TP. Cà Mau.

Tại Quyết định số 3388 đã thừa nhận hàng loạt sai sót trong thụ lý, xử lý của đoàn thanh tra trước, dẫn đến Kết luận số 90 không đảm bảo. Từ đó, Kết luận 90 phải được thu hồi là điều đương nhiên.

Trong hàng loạt sai sót được chỉ ra thì việc vượt quá thời gian theo luật định là điều cần quan tâm. Việc để vượt quá thời gian trong xử lý đơn khiếu nại của công dân, mấy năm trời cho ra một kết luận có nhiều sơ suất, không phù hợp, đã nói lên nhiều điều về trách nhiệm và năng lực của đội ngũ cán bộ tham gia xử lý vụ việc. Câu hỏi đặt ra là ai sẽ chịu trách nhiệm trước những việc làm này?

Liên quan đến khiếu nại này, mới đây, UBND tỉnh đã phát đi thông báo về việc thụ lý đơn khiếu nại của gia đình bà Khiêm (người được ủy quyền là ông Giang Văn Sang). Việc giải quyết được thực hiện theo trình tự thủ tục lần 2.

Trước đó, khi tiếp nhận Quyết định số 3388 từ UBND TP. Cà Mau, phía gia đình bà Khiêm đã không đồng tình. Ngay sau đó, phía gia đình đã có đơn gửi Chủ tịch UBND tỉnh về việc khiếu nại quyết định

(Báo ảnh Đất Mũi sẽ tiếp tục cập nhật và thông tin diễn biến mới của vụ việc).

Nội dung đơn của gia đình bà Khiêm thể hiện:

“… Theo đó, vào ngày 28/8/2020, tại Thanh tra TP. Cà Mau. Thanh tra thành phố công bố Quyết định số 3388/QĐ-UBND ngày 21/8/2020 của Chủ tịch UBND TP. Cà Mau về quyết định giải quyết khiếu nại thanh tra nội dung đơn khiếu nại của tôi và gia đình. Sau khi tiếp nhận quyết định, chúng tôi hoàn toàn không thống nhất với nội dung quyết định giải quyết khiếu nại của UBND TP. Cà Mau. Trong quá trình giải quyết, TP. Cà Mau đã không đảm bảo quy định của luật, không tôn trọng người khiếu nại, không thực hiện theo những gì đã thống nhất với chúng tôi, không khách quan trong xử lý vụ việc… Từ những vấn đề trên dẫn đến nội dung quyết định giải quyết khiếu nại được công bố không đảm bảo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi…

… Trong những lần đối thoại, làm việc, nhiều nội dung của chúng tôi được ghi trong biên bản, được tiếp nhận nhưng không được xem xét xử lý. Dù không được xem xét xử lý nhưng UBND TP. Cà Mau không có một văn bản hay động thái trả lời. Đây là sự thiếu tôn trọng người dân, không khách quan trong xử lý khiếu nại. Tại các buổi làm việc (chính thống) giữa chúng tôi và Chủ tịch UBND TP. Cà Mau thống nhất là phải tiến hành thực địa đo đạc, cắm ranh mốc rõ ràng, nhưng thực tế vấn đề này đã không được triển khai. Việc này ảnh hưởng lớn đến kết quả giải quyết khiếu nại…

… Tại kết quả xác minh, được cụ thể tại Kết luận 90 của thanh tra TP. Cà Mau cũng đã chỉ ra nhiều sai phạm của các thửa đất liền kề (trong đó có các thửa đất của ông Nguyễn Quang) nhưng tại quyết định này lại bác bỏ toàn bộ nội dung Kết luận 90. Thiết nghĩ cũng một cấp chính quyền, cũng một nhiệm vụ, quyền hạn nhưng hai kết quả xác minh giải quyết hoàn toàn khác nhau là điều rất hy hữu. Quyết định giải quyết khiếu nại lần này đã không có sự kế thừa kết quả xác minh, giải quyết được nêu ra tại Kết luận số 90 mà ngược lại, lại bác bỏ toàn bộ nội dung là điều chúng tôi không thể chấp nhận được. Chúng tôi cho rằng, tính đúng sai tại Kết luận số 90 và quyết định giải quyết lần này cần có một cơ quan cấp trên đứng ra xem xét, phân tích trên những chứng lý phù hợp…

… Chúng tôi khiếu nại toàn bộ nội dung Quyết định số 3388, vì Quyết định được ban hành khi quy trình giải quyết không đảm bảo quy định của Luật, không đảm bảo tính khách quan. Nội dung quyết định ảnh hưởng nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi…”