“Quái kiệt” Hoàng Sa

Ông Phạm Thế Hiển với chiếc máy ICOM, kỷ vật một thời chiến chinh trên biển.

Sống chết bám biển đến cùng

Trong căn nhà khá khang trang, nằm cuối hẻm sâu ở đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phường 3, TP. Vũng Tàu, ông Hiển không kể về những gian khổ của đời ngư phủ 50 năm cầm lái mưu sinh trên khắp vùng biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa, DK1, mà lại kể về những ngày tháng ông cùng cán bộ chiến sĩ trên tàu Mỹ Á vận chuyển vật liệu xây đảo Đá Lát – Trường Sa. “Lúc đó tôi là lính đảo không đeo quân hàm xây đảo Đá Lát. 50 năm sống chết, lăn lộn với biển, nhưng lần vác đá xây đảo ngày ấy đã tiếp cho tôi sức mạnh để tiếp tục bám biển và gắn bó với nghề”, mắt rưng rưng, ông Hiển nhớ lại những ngày tháng ý nghĩa của sự cống hiến hết mình vì chủ quyền Tổ quốc.

Tháng 5/1985, thực hiện phong trào “Tất cả vì Trường Sa thân yêu”, ông Hiển đem ý định mua tàu gỗ tham gia chiến dịch đi Trường Sa xây đảo cùng bộ đội hải quân, bàn với vợ. Lúc đầu, bà Võ Thị Phần chưa hiểu, gạt đi: “Ông khùng hay sao mà mang tiền đổ biển. Nhiệm vụ ấy đã có quân đội lo, việc gì đến ông?”. Ông Hiển phân trần: “Mình góp công sức cùng bộ đội xây đảo là bảo vệ Tổ quốc. Bây giờ Tổ quốc đang cần, mình không làm thì lúc nào làm được”. Được chồng phân tích điều hơn lẽ thiệt, cuối cùng bà Phần cũng đồng ý cho ông Hiển mua tàu.

Vận động họ hàng, bạn bè đóng góp được hơn 5 triệu đồng, “dốc” toàn bộ vốn liếng tích cóp 20 năm của vợ chồng vẫn không đủ, bà Phần đành đi vay lãi cho đủ số tiền 33 triệu đồng. Ngày dong thuyền ra khơi, ông Hiển sung sướng thẳng hướng Trường Sa kiêu hãnh, còn bà Phần mắt đỏ hoe tiễn chồng, mong ông bình yên sớm trở về.

Con tàu 15 mã lực hướng Trường Sa thẳng tiến. Sau 2 ngày đêm chồm lên, ngụp xuống trong sóng và ngược gió, ông Hiển và 6 thuyền viên đến đảo Đá Lát. Tàu của ông được giao nhiệm vụ chở đá, cát, xi – măng từ tàu Mỹ Á vào đảo Đá Lát cho các cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 83 Công binh Hải quân xây dựng. Giữa cái nắng cháy da cháy thịt, giữa sóng biển gầm gào suốt ngày đêm, ông và 6 thuyền viên cùng các chiến sĩ trên tàu Mỹ Á chuyển hàng ngàn tấn vật liệu từ tàu vào đảo. “Lúc đó chúng tôi làm quần quật từ sáng sớm đến chiều tối. Hàng ngàn tấn vật liệu chạy đua với thời gian. Nếu thủy triều lên, tôi lái cho ghe chạy sát mép đảo, thủy triều xuống thì dừng lại cách đảo chừng 100m rồi chuyển vật liệu vào đảo bằng tay. Sau một ngày làm cật lực, nhìn nhau chỉ thấy con mắt và hàm răng. Ai cũng đen nhẻm, chai sạm vì nắng gió”, ông Hiển kể lại.

Sau gần một tuần chạy đua với thời gian, đảo Đá Lát mọc lên từ sóng nước. Nhìn ngôi nhà mang hình Tổ quốc sừng sững giữa biển trời, cán bộ chiến sĩ Đoàn 83 công binh Hải quân ôm nhau khóc vì sung sướng. Trong niềm hạnh phúc vô bờ ấy, có cả giọt nước mắt mặn mòi của ông Hiển và 6 người lính không đeo quân hàm. “Lúc đó, tôi hạnh phúc lắm. Nhìn ngôi nhà hoàn thành, nhủ thầm trong bụng, việc mua tàu đi Trường Sa thật ý nghĩa. Tôi nghĩ ngày hoàn thành nhiệm vụ trở về đất liền gặp vợ và 3 con đang mong chờ”, ông Hiển nhớ lại.

Niềm vui chưa kịp đi vào giấc mơ, thì bỗng nhiên sóng gió nổi lên, sấm chớp ầm ầm, mưa trút dữ dội. Những con sóng từng cuộn từ lòng biển dâng cao như ngọn núi rồi đổ ập xuống chiếc ghe nhỏ bé như lá tre giữa đêm đen. Ông Hiển cùng cán bộ, chiến sĩ đứng trên tàu Mỹ Á nhìn ghe bị sóng nhấn chìm mà đứt từng khúc ruột. “Lúc đó, bỗng dưng thấy tàu Mỹ Á “phật” một cái. Tôi chạy ra sau lái thì thấy ghe của mình đã bị sóng đánh đứt dây lôi ra xa. Tui hô lên, “tàu tôi chìm rồi, tàu chìm rồi”. Mọi người chạy về sau lái trong tiếng thét gào của gió mưa. Chưa đầy 5 phút sau, chiếc ghe bị sóng biển nhấn chìm. Tôi bật khóc nghĩ về nợ nần, vốn liếng mua tàu bỗng thành nước biển. Các chiến sĩ trên tàu Mỹ Á vỗ vai động viên. Nói thiệt, lúc đó lòng tôi tan nát. Nhưng cũng chính từ vụ chìm ghe này, mà sau này tôi đã hiểu phải sắm tàu lớn nếu ra Hoàng Sa đánh bắt xa bờ”, ông Hiển chia sẻ.

Cặp tàu của ông Hiển vượt sóng ra khơi.

Nối nghiệp cha ra Trường Sa bám biển

Ông Hiển đem ra chiếc máy ICOM cũ bọc kỹ trong bao ni-lon. Tay ông mở, miệng ông phân trần: “Cái máy này tôi mua hơn 22 triệu đồng, năm 1997 tương đương hơn 4 cây vàng, để gọi tàu tránh bão. Nó đã gọi hàng ngàn lượt ghe, tàu, cứu nhiều thuyền viên từ biển trở về đấy”.

Để giúp những nghe, tàu nắm chắc thông tin thời tiết, chủ động vòng, vượt, trú, tránh an toàn mỗi lần bão tố, ông Hiển đã bỏ tiền mua chiếc máy ICOM sóng ngắn, rồi tự ông làm “tổng đài canh biển tại gia”. Khi bão đến, ông cập nhật thông tin bão, cứ 5 phút ông thông báo, kêu gọi tàu một lần. Nhờ ông mà hàng ngàn ghe tàu thoát chìm, về bờ an toàn.

Tin ông Hiển lập “tổng đài canh biển tại gia” cứu hộ các nghe tàu gặp nạn trên biển được truyền đi tận Trung ương. Năm 2007, Cục Dân quân Bộ Quốc phòng đã quyết định bổ nhiệm ông giữ chức “Trung đội trưởng Trung đội Dân quân biển” tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, có nhiệm vụ thông báo an ninh tình hình trên biển. Chiếc máy ICOM cũ kỹ được ông dời từ “tổng đài tại gia” xuống gắn trên tàu. Thêm một lần nữa, những “người lính không quân hàm” lại vượt sóng ra biển Hoàng Sa, Trường Sa, vừa đánh cá, vừa trinh sát nắm tình hình. Tất cả những thông tin an ninh, thời tiết, tàu lạ… được ông Hiển ghi chép đầy đủ, thông báo về Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

“Trung đội tôi có 20 thuyền viên được chia làm 2 tiểu đội. Nhiều lần đối mặt với tàu Trung Quốc hoạt động trái phép trên biển của ta, tôi đã khẩn cấp báo cáo về sở chỉ huy. Tất cả động thái của tàu Trung Quốc, tôi đều theo dõi chặt chẽ”. Khi được hỏi về cảm giác khi gặp tàu Trung Quốc, ông Hiển quả quyết: “Tôi chẳng sợ chi cả. Mình đánh cá trên vùng biển, chủ quyền của mình thì sợ chi chứ”.

Mang “dòng máu biển khơi” và thương cha cực nhọc, bỏ lại giảng đường đại học, người con trai út Phạm Minh Chánh theo cha bám biển. “Cha em đã lăn lộn với biển cả, em muốn nối nghiệp cha ra Hoàng Sa, Trường Sa giữ biển. Biển đẻ ra tiền, là ngư trường mưu sinh của ngư dân”. Thấy con trai nói chuyện “biển đẻ ra tiền”, ông Hiển phân trần: “Cái nhà này tôi làm từ năm 1988. Tiền làm nhà cũng lấy từ biển. Nhìn vậy chớ, trong từng viên gạch, lớp hồ là mồ hôi, nước mắt cả đấy. Nói thiệt với anh, những ngày tháng còn lại của cuộc đời, nếu làm việc gì về biển, đảo, tôi luôn sẵn sàng, kể cả hiến tài sản, tính mạng. Tôi vận động con cháu sẵn sàng ra biển”.