Cần có văn hóa ứng xử trên mạng xã hội

Theo thống kê, năm 2020, Việt Nam có trên 60% dân số sử dụng MXH thường xuyên. Các MXH có số lượng người dùng nhiều: Facebook, Youtube, Zalo, Instagram, Tiktok, Mocha, Google+, Twiter, Skype, Viber…

MXH mang lại nhiều lợi ích tích cực cho cuộc sống: Là kênh thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đưa thông tin về tình hình kinh tế – xã hội của đất nước đến với nhân dân một cách nhanh chóng, chính xác; thông qua ứng dụng Zalo, cơ quan nhà nước giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp được dễ dàng, thuận lợi hơn. Thông qua MXH, các tổ chức, cá nhân có thể chia sẻ, cập nhật tin tức, trao đổi thông tin, tìm kiếm việc làm, giải quyết công việc hàng ngày, giao lưu, kết nối bạn bè, gia đình, cộng đồng, mở rộng quan hệ, hội nhập quốc tế. Đối với doanh nghiệp, có thể quảng cáo, đăng tin tuyển dụng miễn phí, kinh doanh tiết kiệm chi phí, thời gian, sức lao động và thân thiện với môi trường. Những tin nhắn, hoặc thông tin đăng trên MXH sẽ được lưu trữ lại, điều đó làm cho mỗi người có trách nhiệm hơn trong việc cung cấp thông tin của mình.

MXH đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư của nước ta, góp phần xây dựng Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số. Đặc biệt là trong tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp hiện nay, MXH là phương tiện giúp cho mọi người dân trao đổi, chia sẻ thông tin trực tuyến để hạn chế tiếp xúc trực tiếp, nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.

Một trường hợp được cơ quan chức năng mời làm việc vì đưa tin sai sự thật về dịch COVID-19. Ảnh: NHƯ Ý

Tuy nhiên, thời gian qua, một bộ phận người dân, nhất là giới trẻ có xu hướng nghiện MXH, mất quá nhiều thời gian cho việc lên MXH, dễ dẫn đến bị cận thị, trầm cảm, ảnh hưởng đến sức khỏe; hoặc chạy theo lối sống ảo, làm giảm tương tác trực tiếp giữa người với người. Người dùng MXH nếu không cảnh giác, thì cũng có thể có nguy cơ bị lộ thông tin cá nhân, bị lừa đảo về kinh tế. Bên cạnh đó, có một thực tế là không ít người lợi dụng MXH để đăng tin giật gân câu view, câu like nhằm mục đích cá nhân, nhưng cũng có khi đem lại những tác hại cho người khác; một số cá nhân còn lợi dụng MXH để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Để có văn hóa ứng xử trên MXH, trước tiên mỗi người dân phải tuân thủ đúng các quy định pháp luật: Luật An ninh mạng; Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Mọi hành vi vi phạm pháp luật khi sử dụng MXH đều bị xử lý nghiêm theo quy định; tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử; hoặc có thể bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Từ đầu năm đến nay, Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 10 cá nhân đăng thông tin sai sự thật trên MXH, với tổng số tiền phạt là 90 triệu đồng. Các vi phạm chủ yếu là đăng thông tin sai sự thật về tình hình dịch COVID – 19 trên địa bàn tỉnh; cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác.

Trong sử dụng MXH, đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức cần nêu cao tính gương mẫu trong sử dụng MXH, nhất là đối với cán bộ lãnh đạo; phải tuân thủ kỷ luật phát ngôn, không sử dụng MXH để khai thác, tuyên truyền các thông tin chưa được kiểm chứng, phiến diện, một chiều, ảnh hưởng đến hoạt động công vụ.

Mọi người tham gia sử dụng MXH phải có trách nhiệm, tôn trọng nhau, có thái độ ứng xử văn hóa, đúng chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội, thuần phong mỹ tục, truyền thống tốt đẹp của dân tộc; nâng cao ý thức học tập và rèn luyện cách ứng xử trên MXH. Mọi lời nhận xét, bình luận phải khách quan và tế nhị; tỏ thái độ, cảm xúc phù hợp. Không nói xấu, kéo bè cánh nhằm hạ thấp danh dự, nhân phẩm của người khác. Không nên đưa ra những nhận xét, bình luận vội vàng, không đúng hoặc ác ý. Biết cách chọn bạn và quản lý danh sách bạn bè; trước khi kết bạn với những người mới, cần tìm hiểu một cách kỹ lưỡng. Suy nghĩ thật kỹ lưỡng, lựa chọn, kiểm chứng thông tin chính xác trước khi đăng lên MXH và phải có trách nhiệm với thông tin mình cung cấp, chia sẻ. Không đăng thông tin, hình ảnh không đúng quy định pháp luật, hoặc không phù hợp với văn hóa, đạo đức của người Việt Nam.

Mỗi người dân khi xem thông tin trên MXH, cũng cần phải tỉnh táo, phải biết rõ nguồn gốc của thông tin, phân biệt tin thật, tin giả; thường xuyên tiếp cận những thông tin chính thống, bổ ích; không để mình bị sa vào những thông tin thất thiệt, tiêu cực.