Gần 5.000m đê biển Tây sạt lở nghiêm trọng, kiến nghị quyết định tình huống khẩn cấp

Nhiều vị trí đê biển Tây trên địa bàn xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời không còn đai rừng phòng hộ.

Nguy cơ vỡ đê là rất cao

Cụ thể, 6 đoạn đê đang bị sạt lở, sụt lún rất nghiêm trọng, gồm: Đoạn từ Ba Tĩnh đến T25, thuộc địa bàn huyện Trần Văn Thời với chiều dài sạt lở 1.900m; đoạn đê từ Kênh Mới +344m hướng về Sông Đốc, thuộc địa bàn huyện Trần Văn Thời với chiều dài sạt lở khoảng 200m; đoạn đê từ Vàm Kênh Mới hướng về Đá Bạc, có chiều dài sạt lở khoảng 50m; đoạn đê từ Đá Bạc +1000m hướng về Kênh Mới, có chiều dài sạt lở 150m; đoạn từ Đá Bạc +2000m hướng về  Sào Lưới, thuộc địa bàn huyện Trần Văn Thời với 2 điểm sạt lở, tổng chiều dài 100m.

Đặc biệt, đoạn từ Hương Mai đến Tiểu Dừa, thuộc địa bàn huyện U Minh với chiều dài sạt lở 925m.

Tại vị trí cống Kênh Mới, dù có kè hộ đê phía ngoài, nhưng do không còn đai rừng phòng hộ nên thiên tai luôn gây áp lực rất lớn lên thân đê. Ngay tại vị trí hướng về Đá Bạc, vào tháng 8/2019, do triều cường kết hợp sóng to, đã xảy ra sự cố tràn đê, phá hủy mái đê nghiêm trọng.

Tại các vị trí này, nơi thì không còn đai rừng phòng hộ, nơi có đai rừng nhưng còn rất mỏng, và dù phía ngoài có hệ thống kè hộ đê nhưng sóng biển vẫn gây tác động rất lớn lên mái đê, nguy cơ vỡ đê là rất cao, nhất là những khi thời tiết xấu, cực đoan xảy ra, kết hợp với triều cường dâng cao thì vỡ đê, tràn đê là điều khó tránh khỏi.

Tuyến đê từ Kênh Tư về Sông Đốc dù còn đai rừng, nhưng xem ra sẽ khó giữ khi mà phía ngoài chưa có tuyến kè bảo vệ.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), 6 đoạn sạt lở nói trên nếu không được xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thân đê và có thể vỡ đê trong mùa mưa bão, gây thiệt hại nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất của người dân phía trong đê, đặc biệt là hệ sinh thái vùng ngọt.

Về lâu dài, có thể dẫn đến phá vỡ quy hoạch sản xuất; ảnh hưởng trực tiếp đến các khu dân cư sinh sống tập trung, trụ sở các cơ quan nhà nước, đặc biệt là trụ sở của các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới (các đồn, trạm biên phòng); các công trình hạ tầng như: hệ thống lưới điện, trường học, trạm y tế,… thuộc địa bàn các xã ven biển và các khu vực lân cận của hai huyện Trần Văn Thời và U Minh.

Vùng biển phía Tây của khu vực Nam Biển Đông luôn trong tình trạng có gió Tây Nam rất mạnh trong mùa mưa bão, gió giật sẽ kéo theo sóng biển cao từ 2 – 3m. Thời tiết trên biển luôn rất bất lợi cho công tác hộ đê và càng làm tăng thêm nguy cơ vỡ đê, tình huống vô cùng khẩn cấp.

Hiện nay đang thời kỳ gần giữa mùa mưa bão, theo dự báo từ cơ quan Khí tượng Thủy văn Quốc gia, khả năng từ nay đến cuối năm vẫn còn từ 8 – 10 cơn bão, áp thấp nhiệt đới, trong đó có từ 4 – 5 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta và sẽ có từ 1 – 2 cơn bão, áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền và vùng biển Nam Bộ trong khoảng tháng 11 đến tháng 12/2020 và tháng 1/2021.

Đặc biệt là trong mùa mưa bão có những đợt nước dâng kèm sóng lớn, rất nguy hiểm cho những đoạn không còn đai rừng phòng hộ. Tuy nhiên, kể cả những cơn bão, áp thấp nhiệt đới dù không ảnh hưởng trực tiếp, cũng thường xuyên gây mưa giông, sóng to, gió lớn uy hiếp trực tiếp đến thân đê, đặc biệt là các đoạn đê không còn đai rừng phòng hộ, dẫn đến nguy cơ vỡ đê bất cứ lúc nào, ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 26.100 hộ dân sinh sống ven biển và khoảng 128.900ha đất sản xuất nông nghiệp.

Trên 15 tỷ đồng để xử lý khẩn cấp

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT cho biết, việc quyết định tình huống khẩn cấp sạt lở đê biển Tây tại những vị trí cần hộ đê khẩn cấp nêu trên là nhằm có cơ chế trong sử dụng phương án, huy động lực lượng, vật tư trong thực hiện giải pháp công trình tạm thời, trước mắt, lâu dài…

Mùa này biển động, việc triển khai các giải pháp công trình tại những vị trí sạt lở nguy hiểm theo cơ chế khẩn cấp gặp rất nhiều khó khăn.

Từ thực tế trên, Sở NN&PTNT đề xuất tạm ứng 10 tỷ đồng để khắc phục ngay các vị trí sạt lở, khi có chủ trương cấp bổ sung sẽ hoàn lại nguồn kinh phí theo quy định.

Cùng với đó, sử dụng 4 tỷ đồng từ nguồn kết dư Dự án Đầu tư nâng cấp đê biển Tây tỉnh Cà Mau từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh, nhằm xử lý mái đê theo lệnh khẩn cấp tại những vị trí đặc biệt nguy hiểm.

Song song đó, cho chủ trương sử dụng 1,4 tỷ đồng từ nguồn vốn kết dư tại Quyết định số 504/QĐ-TTg ngày 10/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ kinh phí phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL, để xử lý đối với công trình khẩn cấp khắc phục khe hở dọc mặt đường tuyến đê đoạn Hương Mai – Tiểu Dừa.

Đê biển Tây, đoạn Hương Mai – Tiểu Dừa mong manh trước mùa mưa bão.

Mặt đê đoạn Hương Mai – Tiểu Dừa xuất hiện những vết rạn nứt, nếu không được xử lý kịp thời, khả năng “nong nước” khi mưa, sẽ có nguy cơ xảy ra sự cố.

Hiện các khe lún dọc trên đoạn đê từ Hương Mai đến Tiểu Dừa (thuộc địa bàn xã Khánh Tiến, huyện U Minh) có chiều dài sụt lún 1.670m, mà nguyên nhân là do ảnh hưởng của mùa khô 2019 – 2020 gây ra. Nếu không được xử lý kịp thời, sẽ dẫn đến nước mưa thẩm thấu vào thân đê, có nguy cơ gây mất ổn định thân đê, thậm chí gây vỡ đê.